پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یکی از درمان‌های نوین و کارآمد در حوزه‌های مختلف پزشکی از جمله بازسازی بافت اسکلتی-عضلانی، جوانسازی پوست و درمان ریزش مو محسوب می‌شود. این فرآورده از خون اتولوگ فرد تهیه شده و غلظت بالای پلاکت‌ها، فاکتورهای رشد، کموکاین‌ها و سایتوکاین‌های آن، روند بازسازی و ترمیم بافت‌ها را به طور طبیعی تقویت می‌کند.

کاربردهای اسکلتی-عضلانی: به دلیل اثرات بازسازی‌کننده و ضد التهابی، گزینه‌ای مؤثر در درمان آرتروز مفاصل، تاندینوپاتی‌ها و آسیب‌های لیگامانی است. فاکتورهای رشد موجود در PRP به تحریک تکثیر سلول‌های غضروف و سلول‌های بنیادی مزانشیمی (MSCs) کمک می‌کنند. در درمان آرتروز، تزریق PRP سبب کاهش درد، بهبود عملکرد مفصل و ترمیم تدریجی غضروف می‌شود. آرتروز زانو، سندرم درد میوفاشیال، اپی‌کندیلیت جانبی، کمر درد، فاشیای کف پا و کپسولیت چسبنده از کاربردهای رایج PRP هستند. تزریق PRP در این روش، به طور معمول 2 تا 3 بار با فواصل یک ماهه انجام می‌شود و برای حفظ نتایج، تزریق سالانه توصیه می‌گردد. آرتروز زانو، مفصل مچ پا و آرتروز مفصل گیجگاهی فکی، درد کمر، سندرم درد میوفاشیال، اپی‌کندیلیت جانبی، فاشیای کف پا، تاندینوپاتی کشکک (زانوی جامپر)، تاندینوپاتی روتاتور کاف و کپسولیت چسبنده بیشترین موارد مصرف PRP در بیماری‌های اسکلتی-عضلانی به شمار می‌آید. علاوه بر اثرات ترمیمی ناشی از فاکتور رشد پلاکتی، تزریق PRP دارای خواص ضد التهابی و ضد درد می‌باشد. PRP سطح اسید هیالورونیک داخل مفصلی را بازیابی می‌کند، سنتز گلیکوزآمینوگلیکان کندروسیت را افزایش می‌دهد و رگ‌زایی مفاصل را متعادل می‌کند. در موارد کمر درد، استفاده از PRP در تزریق‌های مختلف مانند تزریق‌های داخل دیسکال، داخل فاست و داخل عضلانی باعث کاهش قابل‌توجه درد و افزایش رضایت بیمار، بدون اینکه عارضه‌ای عمده داشته باشد، شده‌است.

کاربردهای زیبایی و جوانسازی پوست: PRP با تحریک تولید کلاژن، موجب جوانسازی پوست، رفع چین و چروک‌های ریز، و بهبود شفافیت و قوام پوست می‌شود. از دیگر کاربردهای مهم آن، درمان ملاسما، اصلاح اسکارها و کاهش سیاهی دور چشم است. نتایج درمانی PRP در زمینه جوانسازی دیرپا بوده و تولید کلاژن تا شش ماه پس از تزریق به حداکثر می‌رسد. تزریق PRP برای جوانسازی پوست در 2 تا 3 جلسه و با فواصل یک ماهه انجام می‌شود. ترکیب PRP با روش‌هایی نظیر میکرونیدلینگ، بوتاکس و فیلر می‌تواند نتایج را بهبود بخشد. از PRP برای جوانسازی پوست خصوصا در نواحی صورت، پشت دست، گردن و دکلته، همچنین ترمیم و اصلاح اسکار استفاده می‌شود. از دیگر کاربردهای مهم PRP، درمان هایپرپیگمانتاسیون ملاسما می‌باشد که با درجات اصلاح شده ناحیه ملاسما و شاخص شدت، رضایت بیمار و ارزیابی سطح ملانین به کمک نرم افزار به طور قابل توجهی بهبود یافت. سیاهی ناحیه دور چشم، کبودی و کاهش پف زیر چشم از کاربردهای مهم و نتیجه بخش است؛ ولی برای دستیابی به نتایج مطلوب به تبحر پزشکان در استفاده از کیت مورد استفاده باید توجه داشت. با این حال، برای درمان با PRP، استانداردهای آماده‌سازی از جمله پروتکل، تکنیک تزریق و تعداد و فواصل جلسات درمانی به منظور دستیابی به حداکثر بازده، تاثیر قابل ملاحظه ای در دستیابی به نتایج مطلوب دارد.

کاربردهای درمان ریزش مو: PRP به دلیل دارا بودن فاکتورهای رشد و تحریک فولیکول‌های مو، به عنوان روشی مؤثر برای درمان انواع ریزش مو مانند آلوپسی آندروژنتیک، آلوپسی آره‌آتا و آلوپسی سیکاتریسیال شناخته شده است. PRP علاوه بر کاهش ریزش مو، سبب افزایش ضخامت و تراکم مو شده و رشد موهای کرکی را به موهای ضخیم‌تر و قوی‌تر تبدیل می‌کند. معمولاً 3 جلسه تزریق با فواصل یک ماهه توصیه می‌شود. تزریق یادآور سالیانه برای حفظ نتایج ضروری است. برای کاهش درد، PRP با کلسیم گلوکونات ترکیب و تزریق می‌شود. امروزه از PRP برای درمان آلوپسی آندروژنتیک، ریزش مو با الگوی زنانه، آلوپسی آره آتا، آلوپسی سیکاتریسیال و کاشت مو استفاده می‌شود. PRP را می‌توان به عنوان یک گزینه‌ی درمانی جدید برای ریزش مو از جمله آلوپسی آندروژنتیک و ریزش موی الگوی زنانه، چه به صورت تک درمانی، درمان کمکی برای روش مرسوم یا کاشت مو استفاده کرد. PRP همچنین یک درمان ایمن، موثر، کم استروئید و جایگزین برای آلوپسی آره آتا در نظر گرفته می‌شود. علاوه بر این، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد PRP می‌تواند علائم بالینی را در برخی از انواع آلوپسی سیکاتریسیال بهبود بخشد. برای درمان با PRP، استانداردهای آماده‌سازی از جمله پروتکل، تکنیک تزریق و تعداد و فواصل جلسات درمانی به منظور دستیابی به حداکثر بازده، تاثیر قابل ملاحظه ای در دستیابی به نتایج مطلوب دارد.

مطالعات متعدد، اثربخشی PRP را در تسکین دردهای اسکلتی-عضلانی، جوانسازی پوست و درمان ریزش مو تأیید کرده‌اند. نتایج بالینی شامل بهبود عملکرد مفاصل، افزایش تولید کلاژن و کاهش چین‌وچروک، و افزایش تراکم و قطر موهاست. PRP به عنوان یک فرآورده اتولوگ، روشی ایمن و کم‌عارضه است. عوارض احتمالی محدود به درد، تورم یا قرمزی خفیف در محل تزریق می‌باشد که به طور طبیعی ظرف چند روز برطرف می‌شود. استفاده از کیت‌های دارای گرید پزشکی و مجوزهای استاندارد (مانند کیت شرکت پایا فناوری کیان) جهت کاهش عوارض و به حداکثر رساندن اثربخشی، امری ضروری است. کیت‌های نامناسب می‌توانند عوارضی مانند تشدید درد، عفونت و واکنش‌های اتوایمیون را به دنبال داشته باشند.